DHAK Lesesaal

You are not logged in.

Archives

  • Tectonics are limited to your search, you can use the "+" to show the normal archive tree.
    HAStK - Historisches Archiv der Stadt Köln
    Stadt Köln
    Nichtstädtische amtliche und geistliche Überlieferung
    Nachlässe und Sammlungen
    Nachlässe und Vorlässe natürlicher Personen
    Sammlungen
    Handschriften, alte Drucke und Autographen
    Best. 7002 Handschriften (GB fol.) - 12. Jh. - 18. Jh.
    Best. 7004 Handschriften (GB quart) - 14. Jh. - 18. Jh.
    Handschriften
    148 - Sammlung aszetischer Traktate - 1. Hälfte 15. Jh.

    Full view Unit of Description 148

    Signatur: 148
    Titel: Sammlung aszetischer Traktate
    Laufzeit: 1. Hälfte 15. Jh.
    Inhaltsbeschreibung: 1. Verzeichnis der Sonnenfinsternisse der Jahre 1431-1462 in Köln. Anf. Bl. 1r: „... Jtem ma(teria) Eclipsis solis in colonia“. Darunter: „Man sal Weten dat men dye vren sal nemen von den middage an toe celen“. Darunter das Inhaltsverzeichnis: „Constituciones benedicti pape .xij. / Jtem quaelibet Notabilia monachorum / Regula solitariorum / Jtem quaedam notabilia circa sy(moniam) / De veris virtutibus in theutonico / Processus qualiter. (sacri) ordines f(iant) / Stella clericorum / Jtem regula sancti August(ini ex)cerpt(a) ... / Jtem plura notabilia hinc inde de nouiciandis / D(e A)urea ... / Versus Cisiojanus et multa alia“. 2. Die Konstitutionen Benedikts XII. Anf. Bl. 2r: „BEnedictus episcopus seruus seruorum dei“. - Schl. Bl. 42v: „Expliciunt constitutiones et statuta monachorum nigrorum ... beati benedicti a domino benedicto papa XII edite“. 3. Thesaurus monachorum. Anf. Bl. 42v: „Thesaurus monachorum est uoluntaria paupertas“. - Schl. Bl. 47r: „Dilexionis autem nomen tamen in melioribus rebus accipi solet etc.“ 4. Regula solitariorum. Anf. Bl. 48r (rot unterstr.:) „Jncipit prologus regule solitariorum (schw.:) D(omino) Gloriosissimo patri in Cristo atque equiuoco meo Grimlaico 1) Grimleich, auch Grimilach, Grimlaicus, Priester der Diözese Reims, schrieb im 9. Jh. eine Regel für Inklusen in 69 Kapiteln nach der Benediktinerregel. venerabilissimo sacerdoti perennem in saluatore salutem“. - Schl. Bl. 107v: „cuius honor et gloria atque potestas permanet in secula seculorum AmeN“. Darunter lat. leoninische Hexameter: „Non vis turbari turbis noli sociari Turbans turbatur qui turbis consociatur Turbam deuites quia turba facit tibi lites Tu queras mites si vis contempnere lites“. Bl. 108r-110v folgen Auctoritates. Anf.: „Quecumque scripta sunt ad nostram doctrinam scripta sunt ut ... consolacionis scripturarum spem habeamus“. Dahinter Anf. Bl. 110v: „Kayphas de sprak is (!) is nod dat eyn mynsche sterue oppedat dat dad (!) volk to male nicht en vordarue Desser wort en sprak he nicht von sek selues wenne de hilge geyst de sprak se dorch oen in ener waren prophecyen“. - Schl. Bl. 112v: „jo mer dat du dynes selues steruest jo mer dat du leuest in gode. dat we alle in gode sůs leuen des helpe vns de vader vnd de sone vnd de hilge geyst Amen“. Es folgen noch 112v Dicta von Beda, anschließend einige Ausführungen über Simonie u. a. Anf. Bl. 113r: „Queritur si claustralis uel sanctimonialis cauteriatam habet conscienciam super eo quod scit victum vestitum. claustri sui esse. aut totaliter aut particulariter ex symonia uel vsura. vel rapina uel aliqua fraude“. - Schl. Bl. 114r: „faciat sibi in pectore claustrum. seruans regulam debitam ... Antequam in sodomis maneat id est in tali claustro Et si abbas eum excommunicet patienter ferat quia omnia etc.“ Darunter die Verse: „Balnea mensa via studia. chorus ocia nolunt. Stultus erit qui protulerit sua verba repente“. 5. Die wahren Tugenden. Anf. Bl. 114v: „JTlike sunde gheliken den dogenden also sere dat man se vor dogede wil reken. So se werliken vndogede syn. Also rekent man herdecheyt vor gherechticheyt. Beyertheit (!) des herten vor ernsthafticheit“. - Bl. 115r: „Von warer Annemicheyt“, Bl. 116r: „Von warer gherechticheyt“, Bl. 117r: „Von wareme ghelouen“ usw. - Schl. Bl. 152r: „Da van sprekt sinte iacob we nicht an worden vellet de ist eyn vůlkomen man vnd nicht anders sprikt de glose woer auer hoede ist der tunghen dar volget zalde als de scrift sprikt“. 6. Sacri ordines. Anf. Bl. 156r: „ORdo qualiter sacri ordines fiant“... bis Bl. 167v. 7. Stella clericorum. Anf. Bl. 168r: „QVasi stella matutina in medio nebule (Eccles. 52)“. - Schl. Bl. 179v: „Explicit stella clericorum“. 8. Regula Augustini. Anf. Bl. 180r (rot unterstr:) „De regula sancti Augustini excerptum (schw:.) Quod in processu simul ambulandum“... bis Bl. 189v. - Es folgt ein Stück aus Matthäus 25,27 ff. Anf. Bl. 190r: „Secundum Matheum. In illo tempore ... Cum venerit filius hominis in maiestate sua“. 9. Aufnahme von Novizen. Anf. Bl. 192r: „Nota quod Nouicius recipiendus in Commonachum uel in conuentualem debet esse sine notabili nota“ ... bis Bl. 193v. 10. Exempla (lat. und deutsch). a) Anf. Bl. 194r: „Quedam domina deuota circa infanciam saluatoris speciali deuocione afficiebatur. in tempore natiuitatis domini rogauit ut ostenderet ei infanciam puericie sue et ecce in ecclesia post alios more solito demoranti et oranti astitit puer“. Vgl. Jos. Klapper, Erzählungen des MA., 1914, Nr. 1, 4, 12 u. 15 nebst Lit.-Angaben. - b) „Miles quidam litteratus duxerat in consuetudinem quod missam quandocumque potuit beate virginis audire non neglexit“. Es ist die Erzählung von dem Ritter, der einen Juden wegen Blasphemie ohrfeigte. Vgl. Jos. Klapper a.a.O. Nr. 62 nebst Lit.-Angaben. - c) „Quedam monialis iuuenis beate marie virgini deuota quendam uirum incaute ad fenestram intuita cepit“. Es ist die Beatrix-Legende (gekürzt). Vgl. Klapper, a.a.O. Nr. 72 nebst Lit.-Angaben. - d) „Quidam uidit quatuor ordines hominum in celo. primus erat (Bl. 194v) gracias deo agencium“... Auf die Frage, weshalb die 4. Ordnung ,,habet maiorem gloriam respondit ille (sc. der Führer) quia hospitales secundum uoluntatem suam faciunt“. - e) „Mulier quedam habens paruulum cum portauerat prandium in campum uiro suo. non habens cui committeret eum. consignans hiis uerbis. Aue maria gracia plena. et recessit Interim domus est combusta Que uidens ignem occurrit et puerum illesum inuenit“. - f) „Quidam pictor dyabolum cornibus et acutis dentibus ita turpem et horribilem depinxit ut potuit. ymaginem uero beate virginis decentem et pulchram ut potuit diuersis coloribus decorauit“. Dasselbe Beispiel bei Klapper, a.a.O. Nr 52, wo weitere Literaturangaben. - g) „Cuidam monacho cuncta cibaria ita dura et aspera uidebantur quod uix ad sustentacionem poterat sumere. Quodam die apparuit ei beata virgo dicens. Bucellas tuas intinge in uulneribus filij mei et duxit monachum ad ymaginem saluatoris in cruce pendentis et buccellas intinxit predictus monachus et uidebantur ei optima condimenta“. Es folgt Nutzanwendung. - h) „Quidam miles prius uisitauit bethlehem ubi Christus natus est postea Jherusalem ubi Chr. a pueris susceptus est postea montem oliueti ubi Chr. assumptus est in celum et cum illuc flexit genibus ait domine secutus sum te usque ad hunc locum. nil aliud restat nisi quod sequar te in celum hic affectu cum hec dixisset anima eius assumpta est in celum ipsa hora“. - i) „Jn heremo erat uir religiosus cui ministrabat quidam secularis sed fidelis. Jn ciuitate autem erat quidam diues et impius Qui mortuus defunctus est ab episcopo et ab omni populo ciuitatis cum lampadibus quod uidit ille qui ministrabat illi religioso. Cum uero rediret de ciuitate deferens ei panes sicut consueuerat jntrans cellam uidit quod bestia comederat eum. cadensque in terram ait. Domine non surgam nisi monstres mihi quomodo iste impius ita honeste sepultus est. Iste sanctus quia passus sit (Bl. 195v) et ecce angelu ait ille impius in seculo hoc recepit gaudium ut in alio non habeat requiem jste uero sanctus habebat aliquid culpe quod iam deletum est et iam requiem eternam inuenit et ita consolatus est“. - k) „Claustralis quidam vero mundo mortuus erat ad quem ueniens frater suus carnalis indigens et postulans quod sibi in elemosina sua subueniret. et dixit claustralis. vade ad fratrem nostrum qui iam mortuus erat. et forsitan aliquid dabit tibi. et respondit alius frater vester mortuus est. nec aliquid michi dare potest. Et respondit claustralis Sic et ego similiter mortuus sum et in claustro sepultus vnde non possum tibi in aliquo subuenire“. - l) „Duo fratres Theobaldus comes campanie habebat quendam leprosum manentem iuxta castrum suum cuius pedes solebat lauare“. Es ist die Erzählung, die bei Cäsarius (ed. Strange VIII 31, Buch II, S. 105 und ed. Alf. Hilka, 1933, I 76 f.) steht. - m) „Lebe VAter wan ich eyn gheistlich mensche byn. so en mag ich keyne almosen geben. so můz ich almosen vfheben. wente allez daz geistliche lude han daz ist almose. Wů sal ich daz allez vorbeden“. Er erfährt dann: „bistu ane hoibet sůnde vnde sprechist du eyn pater noster mit ynnicheit daz ist beßer wan alle de almose de du vmmer entphahen machst. Aber sech ouch ... daz du (Bl. 195v) dy almosen nit erkriges mit gyrheit mit lugene mit smechende wyder godes lebe“. - n) „Iz waz eyn riche prester der vortzech syner kyrchin vnde vůr in eynen orden“. Er hieß Baldewin und wollte wieder aus dem Kloster. Da reicht ihm Maria zwei Näpfe mit Wein. Er findet den einen schal, den anderen köstlich. Maria antwortet: „also sere alse der erste wyn schelede vor deme anderen also sere schelt daz leben daz Dů in der werlde hattes von disme daz du in deme ordene host. En habe keyne vor (wohl statt: vorte = Furcht). ich wil dyn helferinne syn. mit den worten vůr sy wyder von eme vnde he bleb vnde starp eyn gůt man“. 11. Bl. 197r-199r Orationen an verschiedenen Heiligenfesten. Anf.: „Basilij episcopi et confessoris vt de sancto sixto dicetur collecta Genofeue virginis Oracio ut de sancta lucia“. 12. Ueber die Mäßigkeit u. a. Tugenden der Ordensleute. Anf. Bl. 199v (rot unterstr.:) „De ebrietate cauenda et de laude sobrietatis (schw.:) Ante omnia ebrietatis vicium caueant solitarij“. - Bl. 200r: „Oportet Solitarios sanctorum scriptorum auctoritati parere. sanctorumque patrum documenta uigilanter comprendere. ut humilitatem, quam corde gestant. actu. habitu. etiam ipso in cessu religiosissime demonstrent“. - Bl. 201r: „in barbis quoque rodendis et in capillis tondendis. tenendus est eciam a solitariis modus discrecionis. nam sicut legitur in uita patrum fuit quidam frater sanctus nomine Apollonius qui eos ualde reprehendebat qui barbam uel comam capitis nutriebant dicebat autem Certum est enim quod isti ab hominibus laudem querunt et ostentacionis causa barbam uel comam capitis nutriunt. cum mandatum sit eciam ipsa ieiunia in occulto celebranda ut deo soli sint cognita qui uidet que in occulto sunt et reddit palam“. 13. Bl. 201r (rot unterstr.:) „De reuerencia et instancia oracionis (schw.:) Oportet itaque nos certissime scire et ueraciter credere. quia assiduitate oracionum adipisci possimus remissionem omnium peccatorum“. Es folgt hierfür ein Exempel aus der „Historia tripertita“: „Temporibus itaque iuliani Apostate missus est demon ab eodem iuliano in occidentem ut iret velociter et in quodam loco ubi quidam monachus habitabat stetit ibidem per dies .x. inmobilis eo quod non poterat ultra progredi. quia monachus ille non cessabat orando neque nocte neque die“. Der Dämon kehrte unverrichteter Sache zurück und meldete sein Erlebnis. „Tunc impiissimus julianus indignatus dixit Cum egressus fuero illuc. faciam in eo uindictam. Et intra paucos dies idem julianus dei prouidencia interemptus est. Et continuo vnus ex praefectis qui cum eo erant abiit et vendidit omnia que habuit. et ueniens ad senem illum factus est monachus magnus et sic permansit cum eo donec quieuit in domino“. Es folgen Bl. 202r einige Dicta des Hieronymus: „Michi oppidum carcer et solitudo paradisus est“. - Auf Bl. 202v ein weiteres dictum desselben über Matthäus 6,5: „Et cum oratis non eritis sicut ypocrite“ ... bis Bl. 203v. - Bl. 204r werden bestimmte „Sodales“ genannt „falsi fratres qui cum uerbis Christi sumunt sacramentum. sanctitatem habitu praeferunt sed in uestimentis ouium lupi rapaces sunt quia ueros non diligunt fratres“. - Bl. 205r: „Duo honores leguntur exterior et interior“ ... bis Bl. 205v. 14. Gedicht. Anf. Bl. 206r (Anfangsbuchstaben jeder Zeile rot gestrichelt): „Dar vmme traghe ich swynes orn Dat se snel mynen vromen horn Mach ich sin auer schaden han So lad ich rede vor orn gan Struses oghen tragen ich Dar vmme so moz man vorchten mich Auch mach ich spheen (!) waz ich wil Myn ghesicht ghyd stad vnd tzyl Jch traghe honich in dem munde Vnd gallen in dem hertzen tzo aller stunde Myt sůczer rede ich vmme gan Bycz ich ghewynne den man Gherechtis recht ich walden sol Tzu aller tzit dat steyt mir wol Das ich ez ane sůnde traghe Vnde daz iz yemande missehage Myn munt sol nummer wort gesprechen Der hals der můz de rede brechen Wo se wol moghen bestan So de wort hir vor gan Myn hertze hat enes lewen mod Geyn dem der mir vnrechte tod So byn ich och milde vnde lynde Tzů yn de ich mit warheyt geyn mir vynde Ach wye setz ich myne synne Daz ich des gůtes vil ghewynne Dez darf ich wol daz ich ez behalde So ich ez fůrbaz von mir spalde“. Darunter rot unterstrichen: „Versus/ „Est bonum vite. doctrine. iusticieque Primum semper habe. reliqua propter scandala linque“. Dann wieder Bl. 206v: „Jn rechter milde vnde werdicheyt Wert diz gůt von mir ghespreyt Allen den den ich syn gan Von den ich nůtz vnde ere han. De beren klawen vch daz bewysen Daz ich gen mit wittzen lyse Ende faste sten vf mynem wege Daz mir icht scade vf dem stege An ghewande rich ich stan Heryn cleyder ich dar vnder han De tůten daz ich bekenne god Disser werlde lauf ist gar eyn spod Jch byn ghenand der wyse man Aller menlich sehe mich an Wye. wort. werg. synne. hochfart tůt Vnde leze von mir waz yme sye gůt Tůgent. fryde. vnde warheyt Synt alle tzit von mir bereit Yn allen de syn von mir gern De wil ich gůtlich des ghewern”. Darunter lateinische Merksprüche: „Argentum tuum et aurum alliga id est sensum tuum fida taciturnitate alliga et sermones tuos. Quinque modis resoluuntur peccata. per dei timorem. per cordis conpunctionem peccatorum confessionem. per sacerdotis oracionem. per operis satisfacionem. Angelus a culpa custodit. et increpat. excitat. pugnat. persequitur. consiliatur. liberat. instruit. offert. nuntiat et bono seruit. Sanctus Augustinus tria a beato Ambrosio se didicisse ait. primum quia vxorem cuiquam nunquam peteret. secundo quod militare uolentem ad hoc non commendaret. tertio quod ad conuiuium inuitatus non iret. Causa primi est ne illi inter se non conueniant nec sibi maledicant. Causa secundi est ne militantes calumpniam exerceant et alij in eum culpam refundant. Causa tertij est ne forte temperancie modum perdat“. 15. Bl. 207r-207v einiges über Begharden und Beghinen, „quod secta quaedam abhominabilis quorundam hominum malignorum qui begherdi et quarundam mulierum infidelium que beghine wlgariter appellant(ur) in regno almanie procurante satore malorum operum dampnabiliter insurrexit tenens et asserens doctrina sua“ usw. Darunter Bl. 207v (rot unterstr.:) „Antonio teste wlt hylarion manifeste Quod seruetur ita de iure monastica uita Sit tibi potus aqua cibus aridus aspera uestis Dorso virga breuis sompnus durumque cubile Flecte genu tunde pectus nuda caput orans Hereat os terre mens celo ligua(!) loquatur Cor dictet sit larga manus ieiunia crebra”. Darunter Prosa: „Lectio. sensum acuit. intellectum multiplicat facundiam ministrat. torporem expellit. teporem calefacit. gemitum excitat. lacrimas elicit. tela libidinis extinguit. deo proximos facit. in omni opere bono nos conseruat. Certe non est equa particio ut inter eos qui in vnum monasterium conueniunt vnus esuriat et alter ebrius sit immo fratres in choro equaliter habeant onera in refectorio percipiant equaliter nutrimenta“. Darunter (rot unterstr.:) „Quisquis amat dictis absentum rodere vitam Hanc mensam indignam nouerit esse sibi”. Darunter (schw.:) „Jstos versus sanctus Augustinus habebat scriptos aput mensam suam“. 16. Unterweisungen für Ordensleute. Anf. Bl. 208r: „Jn thezauris sapientis significacio discipline execracio autem peccatori cultura dei. filj concupisce sapienciam. conserua iusticiam et deus prebebit illam“. ...Einige Zeilen weiter (rot unterstr.:) „Festa sacerque locus ieiunia menstrua partus Jsta viris prohibent persoluere debita carnis Quatuor ex causis agitur conmixtio carnis Vt satiet vitet vt gignet debita soluet Primum mortale. sed quod sequitur veniale Et duo postrema remanent penitus sine culpa § Vtile . lex . humille . res ignorata . necesse. Hec faciunt . Anathema . tibi ne possit obesse § Si pereat tota res tunc nil dabit emphyoteta Schreibfehler statt: emphyteuta. Dahinter: „pach(t) got volgariter”. § Si perit in parte nulla defenditur arte § Quatuor ex causis anathematizare sacerdos Quisque potest vite mandato iudicis absque Pro furtu . decima . festi libamina cena. § Mane tecel phares memori si mente notares Vasa reportares et meliora dares Hierunter eine Zeile, nicht rot unterstr.: „Mane tecel phares idest ponderatum. computatum est et diuisum est”. § Natalis . nuptus defunctus eger peregrinus Hospes si fuerit licite missam duplicabit § Quatuor ex causis iudeis parcitur hec sunt Lex . preces . extrema fides . memoratio Christi § Jussio . concilium . consensus . palpo . receptans. Participans . mutus . non obstans . non manifestans. Hinter den zwei letzten Zeilen: „fures dicuntur”. § Si clericus habet res aliquas ex patrimonio. uel artificio. uel que date sunt ei intuitu persone. de hijs potest facere testamentum et dare cui placet. Si autem habet res ex beneficio. que date sunt ei intuitu ecclesie de hijs non potest facere elemosinam nisi quamdiu viuit nec testamentum nec modicum et eciam moderate dare“. Darunter wieder rot unterstrichen (Bl. 208v): „§ Turpiter inuentum . iusto zelo . lenitate Jgnorans . te defendens . monitum . uel arma gerentem Si ledis clericum dic te non esse ligatum § Sumitur occulte Christus . ne sit tibi stulte Horror . uel risus . sitque lucrosa fides § Liberat . emundat . crescit deuocio . virtus Augetur . vires tribuit tibine recidiues Plenius instrueris . suffragia plura mereris Hinter den 3 letzten Zeilen Verweis: „de confessione”. § Abstineas . fit fortis spiritus . et caro casta Vitaque longa . preces sancte . fit sensus acutus Hinter den zwei letzten Zeilen Verweis: „abstinentia”. § Prima sancta die duo celum terra leguntur Fit firmamenti sp(h)era sequenti die Tercia praebet aquam pelago . dat gramina terre Stellarum speculo quarta nitore datur Quinta die pisces et aues produxit ad ortum Sub sexta fit homo . septima complet opus”. 17. Erläuterung zu Luc. 14,11 und 18,14. Bl. 208v: „Dominus dixit Omnis qui se humiliat exaltabitur“, erläutert durch Zitate aus Origines, Isidorus und Cäsarius, ferner aus „Anselmus 2° libro Cur deus homo 2° ca°.“ Quid misericordius intellegi ualet“. Darunter: „Neminem diligit deus nisi eum qui cum sapiencia inhabitat“. 18. De sacerdotibus. Anf. Bl. 209r: „Quam mercedem habent sacerdotes qui corpus dominicum digne tractant duplici praemio remunerabuntur“... bis Bl. 211v. 19. Decem precepta. Anf. Bl. 211v: „Docuit dominus angelos uoluntatem in celo. docuit et homines voluntatem suam in terra. hoc est .x. precepta que tam firmiter mandauit ut nulli sit salus nisi absque seruancia eorum nec plus nec minus a te requirit nisi sponte te ad altiora obligares“ bis Bl. 214r, wo noch Aussprüche von Seneca, Augustinus u. a. folgen. Bl. 214v-216v Ausführungen über das Evang. Johannis In principio erat verbum nebst einigen Dicta philosophischer und aszetischer Art. 20. Zwölf Edelsteine als Symbole von zwölf Tugenden als Fundament der Kirche. Anf. Bl. 217r: „Fundamentum uero muri civitatis ierusalem id est prophete qui dicuntur fundamentum quia noua doctrina per eos corroboratur omni lapide precioso id est omni genere virtutum ornati erant. Et hoc probat. Nam fundamentum primum id est prima uirtus que constituit fundamentum est Jaspis. Jn Jaspide qui est uiridis coloris notatur fides“. - Schl. Bl. 217r: „Hos xij lapides id est supradictas virtutes que dicti lapides quos homines faciunt fortes contra uicia habebant fundamenta ecclesie“. - Ebenda noch: „Maxima salus hominis est in tribulacionibus seculi non deficere... Judas id est confitens significat illos qui post primam confessionem baptismi moriuntur. Ruben id est uidens filios signat post baptismum bona opera generantes“. - Schl. Bl. 217v: „Omnes fideles Christi... sunt signati et predestinati ad uitam illi dico entes milia id est perfecti qui habent duodecim id est .x. precepta ueteris legis et duo noue gracie“. 21. Bedas Erläuterung zu Luc. 11,38-42. Anf. (rot unterstr.:) „Lectio sancti evangelij secundum Lucam jn nocte beate Marie Assumpcionis (schw.:) Jn illo tempore Jntrauit Jesus quoddam castellum... (rot unterstr.:) Omelia Venerabilis Bede presbyteri de eadem lectione “... bis Bl. 219v. 22. Berechnung des „locus lune“ Bl. 220r: „Nota ad jnveniendum locum lune in quo signo et gradu sit quolibet die“, der „radix anni“ usw. mit Tafeln bis Bl. 220v. 23. Cisiojanus. Anf. Bl. 221r: „Cisio ianus opi sibi vendicat ot feli mar an“ usw. 24. Die 12 Zeichen des Tierkreises mit Tafeln (1402-1419) und andere Tafeln zur Berechnung der Feste (1400-1474) auf Bl. 222r-223r. Auf Bl. 223v noch Erläuterungen dazu, teilweise in Versen. Anf. Bl. 221v (rot unterstr.:) „Est aries thaurus gemini cancer leo virgo Libraque schorpius Architenens caper amfora pisces (schw.:) Est aries minuendo bonus libraque sagita Sic et aquarius . le . vir . can. thau . sunt mediocra.” Es folgt Bl. 224r die Tätigkeit im Zeichen der 12 Tierkreise: „Aries est signum mobile calide et sicce nature et masculinum et turpiter originale. bonum in eo est facere quodquod ad mobilitatem pertinet emere vendere sanguinem minuere de brachiis ad balneum ire medicinam sumere. bonum est equos emere annulos aurum argentum margaritas“ usw. bis Bl. 224r. 25. Vita communis. Anf. Bl. 225r (rot unterstr.:) „Clemens episcopus (schw:.) Dilectissimis fratribus et condiscipulis“... bis Bl. 225v über die vita communis. 26. Bl. 226r (rot unterstr.:) „Jeronimus de vita clericorum ad Nepocianum (schw.:) Clericus qui Christo seruit et ecclesie interpretetur primo uocabulum suum et nominis difinicione prelata“..., ferner „Augustinus de eodem“, desgl. Bl. 226v Origines darüber: „Prosperi quod sacerdotes nichil proprij habeant“ usw. 27. Bl. 228r (rot unterstr.:) „Augustinus super Johannem (schw.:) Obserua diem sabbati (Deut. 5,12). magis nobis precipitur. quam spiritualiter nobis precipitur obseruandum“. Es folgen noch Lebensregeln. - Schl. der Hs. Bl. 228v: „Omnia possum in eo qui me confortat“. Darunter noch eine urkundliche Notiz des Abtes Adam betr. Beförderung des Heinrich von Breda zum Akoluthat und des Johan de Colonia zum Diakonat „Anno etc. sexta iunij“. Die Jahreszahl fehlt.
    Formalbeschreibung: Die Hs. stammt aus dem Kölner Kloster Groß St. Martin. Alte Bibl.-Sign.: E 14, darüber noch ältere: Q II. Wasserzeichen Ochsenkopf mit Kreuz (entfernt ähnlich Briquet Nr. 14739). Gut erhalten, nur die gewöhnlichen Gebraucherspuren. Bei Bl. 47 die untere Hälfte abgeschnitten. Kursive zu Anfang des 15. Jhs (1. Hälfte) von verschiedenen Händen. Die Bll. 1v, 155v, 191v, 196 leer. 228 Bll. neuerer Zählung. Blattgröße 21 X 14,5 cm, Schriftspiegel, von schwarzen Linien umrahmt, 16,5 X 12 cm. Einspaltig, nur Bl. 4 und 197-199 zweispaltig. Zwischen 24-45 Zeilen. Ueberschriften und Merkstellen rot unterstrichen. Initialen der größeren Abschnitte rot, rote Strichelung. Die Verweise teilweise in roter Tinte. Eichenholzdeckel mit nach außen abgeschrägten Rändern und Schweinslederüberzug, durch Blindpressung in diagonale Felder aufgeteilt. Die einzige Schließe noch vorhanden. Die Lagen durch schmale Pergamentstreifen innen verstärkt. Sprache lateinisch und niederdeutsch, teilweise hochdeutsch.
    Bemerkung: Mitteilungen aus dem Stadtarchiv von Köln, Sonderreihe: Die Handschriften des Archivs Heft X Teil 2 (Menne)
    Altsignatur: G.B. 4 148
    Bestellsignatur: Best. 7004 (Handschriften (GB quart)), 148
    Digitalisates: Open in the Mets Viewer
    149 - Nicolaus Martinez S.J. - 1664 - 1665
    150 - Johannes de S. Geminiano - 1452
    151 - Johannes Nider - Johannes Rode - um 1460
    152 - Sammelhandschrift - 15. Jh. (1439)
    153 - Ps.Basilius - Johannes Ruusbroec - Eusebius ‚Gallicanus' - Liber devotus... - Instructio pie vivendi - Margareta d’Oingt - Humbertus de Romanis - um 1440 (1441)
    154 - Henricus de Langenstein - (Ps.) Thomas de Aquino - Albertus Magnus - Nicolaus de Lyra - Henricus de Gorkum - um 1450
    155 - Hermannus de Schildesche - Bernardus Claraevallensis - Henricus de Bitterfeld - Henricus de Langenstein - Henricus de Frimaria - et alia - 1. Viertel 15. Jh. (1412, 1424)
    156 - Johannes Nider - Rodolphus de Gravia (?) - Petrus de Ciperia - Albertanus Brixiensis - Andreas de Escobar - et alia - [1. Hälfte 15. Jh. (1435, 1437)]
    157 - Mathematisch-astronomische Sammelhandschrift - 17. Jh.
    158 - Breviarium - [15. Jh.]
    159 - Iordanus de Quedlinburgo - um 1425
    160 - Predigten und Ermahnungen - 17. Jh. (1631)
    161 - Hieronymus - Maphaeus Vegius - Bonaventura - et alia - 1474 - 1475
    162 - Jesuitische Sammelhandschrift (Philosophie) - 1765/1766
    163 - Johann Wilhelm Dirckes S.J. - 1725 - 1726
    164 - Johannes Guallensis - Augustinus - (Ps.)Hugo de S. Victore - Ricardus de Wedinghausen - um 1470
    165 - Legendarium breve - Officia horarum et missae - Varia - um 1400/1. Hälfte 15. Jh.
    166 - Collationes de vita religiosorum - Ludolphus de Saxonia - Materiae sermonum - 1. Viertel 15. Jh.
    167 - Maximilianus Sandaeus S.J.: Praelectiones sacrae, et alia - 1. Hälfte 17. Jh.
    168 - Iordanus de Quedlinburgo - um 1455
    169 - Theodericus de Herxen - Stella clericorum - Ps.Bernardus Claraevallensis - Summa poenitentiae cum Commentario - Expositio lectionum in vigiliis defunctorum - De vita christiana - et alia - (1414, 1430), [14. Jh./15. Jh.]
    170 - Kanonistisch-theologische Traktate - 18. Jh.
    171 - Honorius Augustodunensis - Sermones - Flores Bernardi - um 1400 - 1455
    172 - Petrus de Bruniquello - 1. Hälfte 15. Jh.
    173 - De sacramento eucharistiae - Hugo de Folieto - De imitatione Christi - Bonaventura (?) - Ps.Johannes Ruusbroec - 2. Hälfte 15. Jh. (1472)
    174 - Conradus de Grunenberg - Ps.Augustinus - Henricus de Frimaria (?) - Guilelmus de Tolosa - Eckbertus Schonaugiensis - Gerardus de Rivo S. Mariae - Henricus de Bitterfeld - Radulphus de Rivo - Rodolphus de Gravia - anonyma - Ende 14. Jh. - 15. Jh. ...
    175 - Nicolaus Armiger O.F.M.Conv. - 1633
    176 - Bernardus Casinensis - Ricardus de S. Victore - De s. Hieronymo - Ps.Hieronymus - et alia - 3. Viertel 15. Jh.
    177 - Sermones collecti - 1. Hälfte 15. Jh. - 16. Jh.
    178 - Baget (Honoré Paget?) O.E.S.A. - Andreas Landon O.E.S.A. - Augustinus a Trinitate O.E.S.A. - anonyma - [2. Viertel 17. Jh. (1635)]
    179 - Explanationes in Summam theologiae - 17. Jh.
    180 - Philosophische Sammelhandschrift (Aristoteles-Reze - 1609, 1630
    181 - Ps.Thomas de Aquino - Alcuinus - Bonaventura (?) - Nicolaus de Lyra - 1444
    182 - (Ps.)Caesarius Arelatensis - Ps.Thomas de Aquino - Dionysius Cartusianus - Johannes Gerson - anonyma - 4. Viertel 15. Jh. - 1. Viertel 16. Jh.
    183 - Capitula Bibliae Sacrae - 2. Hälfte 16. Jh.
    184 - Cyprianus - Expositio lectionum in vigiliis defunctorum - Ubertinus de Casali - Stanislaus de Znoima - De officio missae - Hermannus de Schildesche - et alia - um 1400 - 1460 (1455, 1456)
    185 - Sammelhandschrift zur 'Hexerei' - 16. Jh.
    186 - Robertus Holcot - um 1375
    187 - Anno Schnorrenberg O. Praem. - 1711
    188 - Arnoldus Boecop S.J. - [1691-1692]
    189 - Religiosus loricatus - 2. Hälfte 17. Jh.
    190 - Theologische Sammelhandschrift - 1597
    191 - Henricus de Buscoducis - (1357, 1439, 1459) 1461
    192 - (Ps.)Bonaventura - Hrabanus Maurus - Ambrosius - Landulphus Sagax - Epiphanius - Miracula et exempla - et alia - 2. Viertel 15. Jh. - Mitte 15. Jh. (1439)
    193 - Johannes de Balbis Ianuensis: Catholicon (Auszug) - 15. Jh.
    194 - Augustinus - Matthaeus de Cracovia - Guido Vicenti - [2. Viertel 14. Jh., 1. Hälfte 15. Jh.//Mitte 15. Jh.]
    195 - Homiliae de sanctis - Sermones - [um 1440-1460]
    196 - Jacobus de Gruytrode - Berengarius - Petrarca - Ps.Basilius - [um 1450-1470]
    197 - Passio XVIII Carthusianorum - De s. Anna - Petrus Dorlandus - Mitte 16. Jh.
    Best. 7008 Handschriften (GB oktav) - 2. Hälfte 13. Jh. - 18. Jh.
    Best. 7010 Handschriften (Wallraf) - 9. Jh. - 19. Jh.
    Best. 7020 Handschriften (W*) - 5. Jh. / 6. Jh. - 1958
    Best. 7030 Chroniken und Darstellungen (C+D) - 15. Jh. - 20. Jh.
    Best. 7050 Handschriftenfragmente
    Best. 7090 Handschriften aus Düsseldorf - 1169 - 1826
    Best. 1039 Farragines Gelenianae - 17. Jh. (10. Jh. - 17. Jh.)
    Best. 7503 Einblattdrucke - 1461 - 1777
    Best. 7501 Einbandsammlung - 15. Jh. - 17. Jh.
    Best. 7505 Autographensammlung (auch Bildnisse)
    Genealogische Sammlungen
    Siegel, Stempel, Orden, Münzen und Medaillen
    Plankammer
    Thematische Sammlungen
    Einzelzugänge
    Kleine Sammlungen
    Interne Sammlungen des Historischen Archivs der Stadt Köln
    Familienarchive
    Verbands-, Vereins- und Bewegungsarchive
    Archive politischer Parteien, ihrer Gliederungen und Fraktionen
    Firmenarchive, Unternehmensarchive und Hofarchive
    X-Best. 6300 Nachlässe und Sammlungen
    Archivgut aus anderen Archiven
    X-Best. 6000 Unterlagen ohne Zuordnung zur Tektonik